REKLAMA
Automatycznie wyświetlimy artykuł za 10 sekund
Przejdź do artykułu
Reklama
Reklama
Aneta Gieroń
Dodano: 18-11-2012
fot. T. Poźniak
GALERIA ZDJĘĆ
Pewnik jest tylko jeden – największe zakłady lotnicze w Polsce były i są w Mielcu. Wszystkie inne składniki sukcesu mieleckiej firmy są sumą historycznych zdarzeń, szczęśliwych przypadków, spotkań odpowiednich osób w odpowiednim miejscu i czasie oraz tego, co się nazywa „iskrą bożą”. Zaczęło się od historycznych, przedwojennych jeszcze bombowców Łoś produkowanych w Mielcu, by w XXI wieku trwać w najlepsze przy produkcji legendarnych Black Hawków.
Bo co jest najważniejsze? Szum! – uśmiecha się Janusz Zakręcki, prezes PZL Mielec. – Bynajmniej nie trawy, bo to oznacza stagnację. Ale wzbijających się do lotu samolotów i śmigłowców.
Można żartować, że w 1938 r., gdy w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego w Mielcu powstawały Polskie Zakłady Lotnicze jako Zakład Nr 2 Państwowych Zakładów Lotniczych, szumiała na tych terenach nie tyle trawa, co lasy na skraju Puszczy Sandomierskiej, gdzie przed ponad 70 lat powstały PZL Mielec. Początek był spektakularny, w kolejnych dekadach różnie bywało. Nie zmienia to jednak faktu, że w Mielcu wyprodukowano ponad 15 tys. samolotów, najwięcej An – 2. Na słynnym „Antku” Waldemar Miszkurka w 1997 r. obleciał świat dookoła. Bywało, że z linii produkcyjnej schodziło 1, 5 samolotu dziennie, a WSK PZL Mielec zatrudniała ponad 20 tys. osób.
- W tamtym czasie z WSK PZL Mielec raczej zwalniano, niż przyjmowano nowe osoby do pracy. Po cichu na to liczyłem, miałbym pretekst, by jednak nie osiedlać się w Mielcu - wspomina Zakręcki. – Byłem zdziwiony, gdy zaproponowano mi pracę technologa na wydziale obróbki plastycznej.
- W tamtym czasie z WSK PZL Mielec raczej zwalniano, niż przyjmowano nowe osoby do pracy. Po cichu na to liczyłem, miałbym pretekst, by jednak nie osiedlać się w Mielcu - wspomina Zakręcki. – Byłem zdziwiony, gdy zaproponowano mi pracę technologa na wydziale obróbki plastycznej.
ZOBACZ TAKŻE
Reklama
Reformy PZL Mielec
To były także czasy pierwszych restrukturyzacji. Z WSK PZL Mielec, która w czasach PRL i w pierwszych latach po upadku komunizmu w Polsce w 1989 r. była zbieraniną różnego rodzaju zakładów produkcyjnych i podmiotów gospodarczych m.in. wytwórni silników do samochodów ciężarowych, wózków golfowych, zakładów narzędziowych, hoteli, nawet szklarni, wydzielono Polskie Zakłady Lotnicze Mielec.
Pod koniec lat 90. PZL Mielec przechodzi kolejną restrukturyzację, Janusz Zakręcki zostaje kierownikiem biura technologicznego na wydziale obróbki plastycznej, wkrótce szefem całego wydziału. Ten jest namiastką centrum produkcyjnego, Zakręcki szefuje około 400 osobom, przechodzi szybki kurs organizacji, zarządzania, kontaktów międzyludzkich. Kilka lat później tamte pierwsze doświadczenia menedżerskie okażą się bezcenne. Zwłaszcza, że to były trudne lata w PZL Mielec, zakład opierał się głównie na produkcji M-28 i mozolnie budował siatkę programów kooperacyjnych. Wydawało się, że światełkiem w tunelu będzie produkcja skrzydeł do samolotów Air Jet 146. Jest nawet takie męskie powiedzenie - „wódka się mrozi” - ilustrujące gwarantowany kontrakt i tak miało być z Air Jet’em, ale przyszedł dramatyczny 11 września 2001 r., atak na bliźniacze wieże World Trade Center w Nowym Jorku i dzień przed podpisaniem kontraktu Brytyjczycy zdecydowali się zamknąć program. To był ciąg dalszy czarnej serii zdarzeń w PZL Mielec. Już wcześniej, bo w lipcu 2001 r. w katastrofie samolotu M-28 w Wenezueli zginął ówczesny prezes Polskich Zakładów Lotniczych Mielec, Daniel Romański, wiceprezes Agencji Rozwoju Przemysłu, Stanisław Padykuła, która to Agencja w tamtym czasie była 100 procentowym właścicielem PZL Mielec oraz trzech pracowników mieleckich zakładów: Jan Sęk, specjalista ds. programowych „Iryda", oraz dwóch serwisantów - Andrzej Koper i Piotr Bień. Kolejne lata nie były lepsze, nowe władze w PZL Mielec miały diametralnie różne pomysły na firmę, niż te wypracowane po koniec lat 90. Janusz Zakręcki przestał widzieć dla siebie miejsce w Mielcu.
Reklama
Zakup PZL Mielec przez Sikorsky’ego
Rzeszowski epizod Zakręckiego trwał 3 lata, w 2005 r. otrzymał pierwszy telefon z propozycją powrotu do PZL Mielec i objęcia stanowiska dyrektora ds. produkcji. To było nie do przyjęcia. Ale wydarzenia nabrały tempa i ostatecznie zaproponowano Zakręckiemu stanowisko prezesa. Historia zatoczyła koło. W 2002 r. Janusz Zakręcki m.in. z Arturem Wojtasem i Bogdanem Ostrowskim odeszli z PZL Mielec do WSK Rzeszów, po trzech latach we trzech powrócili do Mielca.
- Pamiętam jak prezes WSK „PZL Rzeszów”, Marek Darecki dawał mi trzy miesiące, w czasie których miałem wytrzymać w Mielcu, a potem wrócić do Rzeszowa – wspomina Zakręcki. – To było przyjacielskie pożegnanie, zwłaszcza, że prezes WSK zapewniał, że w Rzeszowie zawsze czeka na mnie praca. Nie miałem pojęcia, co się wydarzy, ale chciałem spróbować.
- Pamiętam jak prezes WSK „PZL Rzeszów”, Marek Darecki dawał mi trzy miesiące, w czasie których miałem wytrzymać w Mielcu, a potem wrócić do Rzeszowa – wspomina Zakręcki. – To było przyjacielskie pożegnanie, zwłaszcza, że prezes WSK zapewniał, że w Rzeszowie zawsze czeka na mnie praca. Nie miałem pojęcia, co się wydarzy, ale chciałem spróbować.
Polskie Zakłady Lotnicze Mielec w 2005 r. to były przygnębiające statystyki. Firma zatrudniała około 1400 osób, średnia pensja brutto wynosiła około 1600 zł, w zakładzie trwały nieustanne konflikty zarządu ze związkami zawodowymi. Teraźniejszość opierała się na szczątkowej produkcji samolotów M-28, panował chaos organizacyjny i mgliste marzenie, że może uda się kontrakt na dostawę M-28 do Indonezji. Ostatecznie nigdy nie wszedł w życie.
Dla nowego prezesa, który z imienia i nazwiska znał ponad 80 proc. pracowników zatrudnionych w PZL Mielec, restrukturyzacja bywała więcej niż trudna. Konieczne były zmiany w zarządzie, w kadrze zarządzającej na każdym szczeblu, do tego ciągle nie było pomysłu, co produkować i gdzie to sprzedawać. Projekt, by pieniądze na restrukturyzację zdobyć z Unii Europejskiej storpedowała Komisja Europejska. Wtedy po raz pierwszy pojawiła się spółka Sikorsky Aircraft Corporation. Był rok 2006 i Amerykanie wyszli z propozycją produkcji drzwi do śmigłowców Black Hawk.
Reklama
W pięć lat od produkcji kabin do całych śmigłowców
W marcu minęło pięć lat obecności Sikorsky’ego w Mielcu. Firmy, która ma swoje polskie akcenty. Jej początki związane są z Igorem Sikorskim, konstruktorem śmigłowców, Rosjaninem polskiego pochodzenia, którego ojciec był polskim szlachcicem kresowym. Igor Sikorski jeszcze w Rosji skonstruował pierwszy na świcie czterosilnikowy samolot bombowy. Po rewolucji wyemigrował do USA, gdzie założył ze wspólnikami Sikorsky Aero Engineering Company. Sikorsky uważany jest za twórcę współczesnego śmigłowca.
Ze śmigłowcem związana jest też najnowsza historia PZL Mielec. Wiosną 2009 r. w PZL Mielec wyprodukowano pierwszą kabinę do śmigłowca UH-60M Black Hawk. W pierwszym roku produkcji z linii zeszło ich 10 sztuk. Do dziś w Mielcu wyprodukowano ponad 80 kabin, z tego ponad 60 kabin wyeksportowano do Stanów Zjednoczonych.
Historyczny staje się jednak marzec 2010 r., kiedy to w PZL powstaje pierwszy kompletny śmigłowiec S-70i Black Hawk, który był… nielotem. Jako prototyp nie mógł przechodzić testów w Polsce, jedynie w Stanach Zjednoczonych. Maszyna swój pierwszy lot odbyła w lipcu 2010 r. Nie przysporzyła najmniejszych problemów technicznych i od razu zebrała fantastyczne oceny. Drugi śmigłowiec S-70i Black Hawk, który był gotowy w listopadzie 2010 r., po raz pierwszy wzbił się w powietrze już w Polsce.
Śmigłowce S-70i Black Hawk, produkowane w Mielcu, to komercyjna wersja wojskowego UH-60M Black Hawk, będącego na wyposażeniu US Army. Firma Sikorsky, żeby móc zaoferować tę samą konstrukcję innym klientom, zdecydowała się na stworzenie modelu S-70i, mającego identyczne parametry techniczne jak UH-60M i zlokalizowanie jego produkcji w Polsce. To daje dużo większą elastyczność w rozmowach z klientami, ponieważ S-70i nie jest własnością amerykańskiej armii i nie podlega jej rygorystycznym procedurom. Black Hawk z Mielca jest również bardziej atrakcyjny cenowo.
Historyczny staje się jednak marzec 2010 r., kiedy to w PZL powstaje pierwszy kompletny śmigłowiec S-70i Black Hawk, który był… nielotem. Jako prototyp nie mógł przechodzić testów w Polsce, jedynie w Stanach Zjednoczonych. Maszyna swój pierwszy lot odbyła w lipcu 2010 r. Nie przysporzyła najmniejszych problemów technicznych i od razu zebrała fantastyczne oceny. Drugi śmigłowiec S-70i Black Hawk, który był gotowy w listopadzie 2010 r., po raz pierwszy wzbił się w powietrze już w Polsce.
Śmigłowce S-70i Black Hawk, produkowane w Mielcu, to komercyjna wersja wojskowego UH-60M Black Hawk, będącego na wyposażeniu US Army. Firma Sikorsky, żeby móc zaoferować tę samą konstrukcję innym klientom, zdecydowała się na stworzenie modelu S-70i, mającego identyczne parametry techniczne jak UH-60M i zlokalizowanie jego produkcji w Polsce. To daje dużo większą elastyczność w rozmowach z klientami, ponieważ S-70i nie jest własnością amerykańskiej armii i nie podlega jej rygorystycznym procedurom. Black Hawk z Mielca jest również bardziej atrakcyjny cenowo.
Reklama
Do dziś w Mielcu wyprodukowano już 10 śmigłowców w wersji komercyjnej, które sprzedano do Meksyku, Arabii Saudyjskiej i Ameryki. Kolejnych 12 maszyn do 2014 roku trafi do sułtana Brunei. Tylko w 2012 r. w Mielcu wyprodukowanych zostanie 13 komercyjnych śmigłowców, w kolejnym roku 20 maszyn, a możliwości produkcyjne sięgają 20-22 śmigłowców rocznie.
Perspektywa przyszlości
Co dalej? Nieustanne szukanie nowych rynków oraz budowanie „nowych nóg działania” w PZL Mielec. Mieleckie zakłady startują w przetargu na dostawę śmigłowców wielozadaniowych dla polskiej armii, dobrze układa się kooperacja z kanadyjską firmą Pratt & Whitney, dla której Mielec produkuje osłony do silników.
- Polskie Zakłady Lotnicze to 30 hektarów terenu, z tego 12 hektarów pod dachem, ta fabryka może przyjąć jeszcze dużo pracy – wylicza prezes Zakręcki. -Słyniemy z produkcji samolotów, od kilku lat helikopterów, możemy zasłynąć z budowy struktur do samolotów. Struktura to np.: kadłub, skrzydło, kokpit, stożek ogonowy.
W Mielcu, oprócz kabin do UH-60M Black Hawk i śmigłowców S-70i Black Hawk, ciągle produkuje się samoloty M-28 i M-28B Bryza, same zakłady budziły i ciągle budzą sentyment oraz zaciekawienie. Ulokowane w Specjalnej Strefie Ekonomicznej Euro-Park w Mielcu, są jej centralnym punktem i swoistym magnesem ściągającym do Strefy innych inwestorów. Wejście Sikorsky’ego do Mielca wzmocniło także samo miasto, czuć, że powstające w ostatnich latach nowe hotele, restauracje, to nie przypadek, ale odpowiedź na potrzeby rynku.
- Polskie Zakłady Lotnicze to 30 hektarów terenu, z tego 12 hektarów pod dachem, ta fabryka może przyjąć jeszcze dużo pracy – wylicza prezes Zakręcki. -Słyniemy z produkcji samolotów, od kilku lat helikopterów, możemy zasłynąć z budowy struktur do samolotów. Struktura to np.: kadłub, skrzydło, kokpit, stożek ogonowy.
W Mielcu, oprócz kabin do UH-60M Black Hawk i śmigłowców S-70i Black Hawk, ciągle produkuje się samoloty M-28 i M-28B Bryza, same zakłady budziły i ciągle budzą sentyment oraz zaciekawienie. Ulokowane w Specjalnej Strefie Ekonomicznej Euro-Park w Mielcu, są jej centralnym punktem i swoistym magnesem ściągającym do Strefy innych inwestorów. Wejście Sikorsky’ego do Mielca wzmocniło także samo miasto, czuć, że powstające w ostatnich latach nowe hotele, restauracje, to nie przypadek, ale odpowiedź na potrzeby rynku.
PZL Mielec obok WSK Rzeszów od kilku lat są jednym z liderów Stowarzyszenia „Dolina Lotnicza”. Na Podkarpaciu podobno nikt nie ma równie dużej siły sprawczej ściągania inwestorów ze świata jak prezesi największych firm z branży lotniczej w regionie. Podobno też nikt nie ma też tak dużej siły perswazji w stosunku do polityki rządowej i samorządowej, jak właśnie „towarzystwo lotnicze”.
Reklama
Reklama
KRAJ
ŚWIAT
Reklama
Rozwiń
